Herd immunity: ανοσία της αγέλης, ανοσία της κοινότητας ή συλλογική ανοσία;

Facebook
Twitter
LinkedIn

Αυτήν την περίοδο γίνεται πολλή συζήτηση παγκοσμίως για τη λεγόμενη «ανοσία της αγέλης» ή «ανοσία της κοινότητας» ή «συλλογική ανοσία». Και οι τρεις όροι αποτελούν έγκυρες μεταφραστικές αποδόσεις (για την ακρίβεια, σημασιολογικά μεταφραστικά δάνεια) του αγγλικού «herd immunity» που ονομάζεται επίσης «herd effect», «community immunity», «population immunity» ή «social immunity».

Ο όρος αφορά σε μια μορφή έμμεσης προστασίας από λοιμώδεις νόσους που παρατηρείται όταν μεγάλο ποσοστό ενός πληθυσμού αποκτά ανοσία σε μια νόσο, είτε μετά από προηγούμενη λοίμωξη είτε μετά από εμβολιασμό. Συνεπώς, αποτελεί ένα μέτρο προστασίας για τα άτομα που δεν έχουν ανοσία. Σε έναν πληθυσμό όπου μεγάλο ποσοστό ατόμων αναπτύσσει ανοσία, αφενός αυτά τα άτομα είναι απίθανο να μεταδώσουν τη νόσο και, αφετέρου, είναι πιθανότερο να σπάσει η αλυσίδα της λοίμωξης, με αποτέλεσμα να διακοπεί ή να επιβραδυνθεί η εξάπλωση της νόσου.

Το φαινόμενο αυτό αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1930, όταν ο επιδημιολόγος A.W. Hedrich δημοσίευσε την έρευνά του για την επιδημιολογία της ιλαράς και παρατήρησε ότι, όταν απέκτησαν πολλά παιδιά ανοσία στην ιλαρά, μειώθηκε σημαντικά ο αριθμός νέων κρουσμάτων, ακόμα και μεταξύ των πιο ευάλωτων παιδιών.

Όπως αναφέρεται στην εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, αγέλη είναι το πλήθος ομοειδών ζώων που ζουν και βόσκουν μαζί, ήτοι το κοπάδι. Αγέλη είναι επίσης κάθε πλήθος, και, πιο συγκεκριμένα, ομάδα ανθρώπων που κινούνται και ενεργούν χωρίς τάξη, δηλαδή το μπουλούκι.

Συνεπώς, αν και ο όρος «ανοσία της αγέλης» φαίνεται να επικρατεί συντριπτικά έναντι του όρου «ανοσία της κοινότητας» ή του όρου «συλλογική ανοσία», ηχεί μάλλον σχετικά άκομψα και, εφόσον υπάρχει άριστη εναλλακτική λύση για τη μεταφραστική του απόδοση, εμείς στην ALPHABET πιστεύουμε ότι είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείται ο όρος «ανοσία της κοινότητας» ή ο όρος «συλλογική ανοσία», δεδομένου ότι δεν αναφερόμαστε σε αγέλη, με την έννοια του άβουλου κοπαδιού ζώων, αλλά στην κοινότητα των ανθρώπων αυτή καθαυτή και, πιο συγκεκριμένα, στο ποσοστό του πληθυσμού που πρέπει να αναπτύξει ανοσία.

Στην ψυχολογία, αντιθέτως, υπάρχει ο ιδιαιτέρως δόκιμος όρος της «συμπεριφοράς της αγέλης» (ή αγελαίας συμπεριφοράς) που αποδίδει τους όρους «herd behavior» και «herding». Η θεωρία της συμπεριφοράς της αγέλης χρησιμοποιείται για να εξηγήσει φαινόμενα, στη διάρκεια των οποίων μεγάλο πλήθος ανθρώπων δρα με τον ίδιο τρόπο, την ίδια χρονική στιγμή, παρουσιάζοντας παρόμοιες συμπεριφορές κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Σε αυτή την περίπτωση λοιπόν, η απόδοση «αγέλη» αποτελεί όντως εύστοχη μεταφραστική επιλογή, καθώς εμπεριέχει την έννοια της μάζας και της έλλειψης βούλησης.